Przedsiębiorcy nierzadko borykają się z problemem nieuregulowanych w terminie płatności. W przypadku, gdy taki dług przestaje być ściągalny, jedną z opcji na odzyskanie części funduszy jest sprzedaż przedawnionej wierzytelności. Na czym to polega? Czy taka operacja gospodarcza może stanowić koszty uzyskania przychodu? Dowiedz się więcej!
Wierzytelność przedawniona – czyli jaka?
Przedawnienie się długu oznacza, że takie zobowiązanie nie może być już dochodzone prawnie. To oznacza, że w momencie skierowania sprawy do sądu dłużnik ma możliwość podniesienia zarzutu przedawnienia, w wyniku czego pozew może zostać oddalony. To znacząco utrudnia wierzycielowi egzekwowanie należności. Przedawnienie wierzytelności nie jest jednak równoznaczne z całkowitym wygaśnięciem długu.
Kodeks prawa cywilnego określa terminy, w których następuje przedawnienie roszczenia. Jeśli po tym terminie dłużnik zrzeknie się z zarzutu przedawnienia, to nadal możliwe jest dochodzenie należności na drodze sądowej. Taka sytuacja nie należy jednak do częstych. Wielu wierzycieli liczy na nieświadomość dłużnika w zakresie tego, że dług się przedawnił. Mimo takiej możliwości zazwyczaj nie warto jednak zwlekać z egzekwowaniem należności, zwłaszcza gdy negatywnie wpływa to na płynność finansową w firmie, a niespłacone zobowiązanie jest na znaczącą kwotę.
Jak sprzedać wierzytelność?
Jedną z opcji, która umożliwia wyjście z sytuacji w przypadku niespłaconej, przedawnionej wierzytelności, jest jej sprzedaż. Istnieją na rynku firmy, które skupują takie długi (tzw. portfele wierzytelności). Następuje to w wyniku cesji wierzytelności, czyli umowy cywilnoprawnej, skutkiem której zmienia się podmiot uprawniony do dochodzenia należności. Takie działanie może zostać wykonane bez zgody dłużnika.
Najczęściej skupowaniem długów zajmują się profesjonalne firmy windykacyjne, natomiast nie jest to wyłącznie ich domena. Wierzycielem wtórnym może zostać w zasadzie prawie każdy. Po wykupieniu wierzytelności ten, kto ją wykupił, ma te same prawa, co wierzyciel pierwotny, na rzecz którego powstał dług.
Czy sprzedaż przedawnionej wierzytelności może być kosztem uzyskania przychodu?
Art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych określa, że kosztami uzyskania przychodów są te koszty, które zostały poniesione na skutek działań prowadzących do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów, lub w celu uzyskania przychodów. Wyjątki stanowią koszty wymienione w artykule 16 tej samej ustawy. Jednym z nich jest wyjątek dotyczący strat powstałych na skutek zbycia wierzytelności do kosztów podatkowych (art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o CIT).
Istnieje jednak pewna możliwość zaliczenia takiej straty do KUP, niemniej jednak tylko w takim przypadku, gdy wcześniej była ona w całości bądź w części zarachowana jako przychód należny. Istotne jest również to, czy wierzytelności te zostały one przedawnione na gruncie ustawy kc. W innych przypadkach sprzedaży wierzytelności nieściągalnych nie można uznać za koszty uzyskania przychodu.
