Podczas zawierania umów handlowych przedsiębiorcy często proszeni są o wpłatę zaliczki lub zadatku. Wbrew pozorom nie są to jednak pojęcia tożsame. Oznaczają dwie różne rzeczy. Warto zatem wiedzieć co oznaczają, by nie pomylić się w transakcjach biznesowych i zawsze wybierać tę opcję, która jest w danej sytuacji opłacalna. Zaliczka a zadatek – dowiedz się, czym się różnią te pojęcia i w jakich okolicznościach się je stosuje. Tłumaczymy w poniższym artykule.
Czym jest zaliczka a czym zadatek?
Główną różnicą między zadatkiem a zaliczką jest to, że jedna z tych wpłat lepiej gwarantuje zawarcie przyszłej umowy niż druga. Aby lepiej to zrozumieć, przyjrzyjmy się obu tym pojęciom bliżej.
Zaliczka w swojej definicji nie stanowi zabezpieczenia wykonania umowy. Zazwyczaj jest to suma środków pieniężnych, które wpłaca nabywca na poczet świadczenia. Może ona być częścią lub całością wartości produktu, towaru lub usługi. W przypadku odstąpienia lub rozwiązania umowy zaliczka powinna zostać zwrócona tej stronie transakcji, która ją wniosła.
Zadatek również jest kwotą wpłacaną na rzecz przyszłego świadczenia i podobnie jak w przypadku zaliczki będzie stanowić część jego wartości, jeśli umowa dojdzie do skutku. Różnica polega jednak na tym, że zadatek jest bezzwrotny w przypadku, gdy strona, która go wpłaciła, jest odpowiedzialna za niewykonanie umowy. W przypadku jednak, gdy wina leży po stronie tego, kto otrzymał zadatek, wpłacający ma prawo otrzymać zwrot jego dwukrotności. Drugą znaczącą różnicą między zadatkiem a zaliczką jest również to, że ten pierwszy nie może stanowić całości wynagrodzenia za przyszły produkt, towar lub usługę.
Kiedy warto wymagać zadatku?
Zadatek w odróżnieniu od zaliczki jest zatem formą zabezpieczenia umowy regulowaną zapisami Kodeksu cywilnego. Jeżeli więc zależy nam na tym, by transakcja doszła do skutku, zadatek będzie tym z rozwiązań, które mogą znacząco przyczynić się do wywiązania z podpisanego zobowiązania. Wszystko to z uwagi na fakt, że większości przypadków jej niewykonania jedna ze stron będzie stratna.
Czy jednak w przypadku niedojścia do skutku umowy z wpłatą zadatku zawsze ktoś traci?
Obowiązek zapłaty podwójnej wartości zadatku po stronie podmiotu, który ją otrzymał, nie powstaje natomiast wtedy, gdy:
-
umowa została rozwiązana jeszcze przed jej wykonaniem,
-
umowa została rozwiązana na drodze postępowania sądowego,
-
umowa nie została wykonana z winy obu stron,
-
umowa nie została wykonana – ale nie jest to winą żadnej ze stron.
Zaliczka a zadatek – podsumowanie
Najważniejszą różnicą pomiędzy zaliczką a zadatkiem jest zatem kwestia zabezpieczenia wykonania umowy. Jest to więc bardzo istotne, by rozróżniać oba te pojęcia szczególnie w kontekście kontaktów, w których kluczowy jest termin wykonania danego zlecenia, a przedsiębiorca nie może sobie pozwolić na ryzyko niewykonania go w danym czasie. Zaliczka nie zabezpieczy w żaden sposób takiej umowy, natomiast zadatek – jak najbardziej. Jeśli jedna ze stron zostanie poszkodowana w wyniku niedojścia do skutku kontraktu, zyska ona kwotę zadatku.
